Балаларға базарлық

Ұйқасшылдеда, оның ойлары
Прозамен, өлеңмен араласып қайдағы,
Әлденеден жаны ауырған секілді,
Қонақтарын аса ұнатпай отырды,
Өйткені, ол болып бір кез жыларман,
Құтқаршы деп бұлардан.
Кетпесе олар, жынданатын түрі бар,
Бір жағынан көпке оқитын жыры бар,
Шынын айтсам дәл, бірақ.
Одасын ол оқығанда-ақ алғашқы,
Жұрттың көбі тарқасты,
Ал, екінші өлеңде өзі қалды жалғыз-ақ.

Арыстан мен адам

Торын құрып қатырып,
Аңшы күтті олжасын;
Арыстанның түсті өзі тыr>еді Арыстан ақырып,
Аузы арандай ашылапдәлдігін,
Қандай күшпен бұл маңда
Патша болам деп ойлайсың күллі аңға?
Айтшы маған тырнағымда тұрғанда,
Сай келе ме күшіңмен сенің осы паңдығың?»
«Күшпен емес, басқарамыз ақылмен, –
Деді Адам сабырмен, –
Ұқ мақтанның себебін,
жеын сен мейлі,
Қолыңнан ол келмейді».
«Сендер жайлы ертегі талай тыңдап шаршағам».
«Ертегі емес – дәлелдейін ісіммен,
Алайда, сен түсінсең,
Қалайынша жем боламын мен саған?
Қарашы, әне, арасында талдардың
Еңбегімді аңғарғын:
Көремісің құрып қойған торды бір?
Содан әрі өтер екен кім бұрын?
Керек десең, мен бастайын жырды бұл,
Содан кейін білерміз қайратыңның сұмдығын,
Жарымынан өтсең-дағы – оңды бұл.
Көріп тұрсың тас қабырға емесін,
Жайлап қана тербетіп тұр жел есіп.
Бірақ, жалғыз күшіңмен
Арасынан тап мендей өтпесіңді түсін сен».
Торға сонда қиығын сап көзінің:
«Баста, – деді ол паңдығымен өзінің, –
Көз ілеспей жетіп барам ізіңмен».
Аңшы жылдам тор ішіне кіріп ап,
Аңды күтті, қос білегін түріп ап.
Арыстан да артынша торға кірді бір демде,
Кіргенімен, алайда, құтылуды білген бе?
Арыстанды шырмады тор соншама:
Босатпады (Аңшы тауып жөнді ақыл)
Айла күшті жеңді ақыр,
Өлді Арыстан бейшара.

Теңізші мен теңіз

Толқынменен құм жағаға шығып қап,
Қалжыраған Теңізші кетті ұзақ ұйқыға.
Ояна сап, Теңізге тиісті ол құйтыға:
«Сенсің, – деді, – бүлік нақ!
Жатқандай боп тыныстап,
Бізді өзіңе шақырасың, арбайсың,
Сөйтесің де, түгел жұтып жалмайсың».
Сонда Теңіз толқынымен ырғақты
Теңізшіге тіл қатты:
«Мені айыптап, текке кінә тағасың,
Менде жүзу қауіпті емес, қарашы.
Туласа егер тұнық теңіз тұлданып,
Онда оған айыпты сол ұлдары:
Солар мені мазалайтын азынап,
Егер маған сенбесең,
Байқап көрші өзің-ақ.
Жолға шыққын кемемен желдің үні сөнгенде,
Салмақтырақ болам сонда жерден де».
Тура айтамын – дұрыс ақыл, шындық сол,
Бірақ, желсіз желкенмен орныңнан тек жылжып көр.

Есек пен мұжық

Мұжық жазда егінге
Бір Есекті жалдады.
Жолатпау ғой құс біткенді тегінде,
Ұқты Есек істер ісін алдағы:
Ұрлық-қарлық дегеніңді білмеді,
Пайда көріп, жапырақ та ілмеді.
Егістіктің дұшпандарын тойтарды,
Мұжық, бірақ, түйір пайда көрмеді.
Құс біткенді қуып Есек ерледі,
Бойлай шауып жүйектерді жердегі,
Салды ойнақ-сойқанды,
Ойран-топыр етіп барлық еккенін.
Еңбегінің көріп зая кеткенін,
Шаруа Есекті қуа сабап соңынан,
Таспа тілді жонынан.
«Түк емес! – деп шулады ел, – Айуанға сол керек!
Ой, ақымақ, ол не деп,
Ондай іске барды екен?»