Мәдениет. №3 (175)Наурыз, 2021

Ұлтымыздың абыройы мен беделін ерте ойлап, оған бүкіл ғұмырын арнаған тұлғалк ше аталады. Өйткені, ол кезінде басын бәйгеге тігіп, Кеңес Одағының басшысы Н.С.Хрущевке қарсылық білдіріп, солтүстіктегі бес облысты Ресейге оңтүстіктегі мақта өсіретін үш ауданды Өзбекстанға, Маңғыстауды Түркіменстанға қосудан аман алып қалғанының өзі нағыз қайсарлық пен ерлік емес пе?!

Оның жарқын ғұмыры тек қана жерім, халқым деп өтті. Намысты да жігерлі азаматтың сүйікті перзенті, техника ғылымының кандидаты Саян Жұмабекұлымен Қостанайға келген бір сапарында арнайы жолығып, сұхбаттасудың сәті түскен еді.

Бүгін біз асылдың сынығы, тұлпардың тұяғымен болған арадағы ашық әңгімені оқырмандар назарына ұсынғанды жөн көрдік. Мұндағы алдымызға қойған мақса өардақты жанның мағыналы да тағылымды өмірін кейінгі өскелең ұрпаққа үлгі ету болатын.

Тұлғаның өскен ортасы

  • Саян аға, сіз іздесек қолға түсе бермейтін азаматсыз. Сондықтан бүгінгі әңгіме барысында көптен көкейде жүрген сауалымды қойып, соның нақты жауабын алғым келеді. Себебі, күллі исі қазартеменгерлік қырлары, батылдығы мен қаһармандығы өте қызық та мәнді. Сұхбатымызды оның шыққан әулеті, тәрбиелеген ата-анасынан бастасақ?
  • Қостанай киелі жер, менің ардақты асқар тауым, яғни әкем Жұмабек Ахметұлы осы облыспен көршілес жатқан Ақмола облысына қарасты Аршалы ауданы Танагүл деп аталын елді-мекенде 1915 жылы 20 наурызда дүниеге келді.                          &nbsbs           >

    Біздің қазақ «Жеті атасын білмеген – жетесіз» дейді. Сөздің орайы              келгенде әкемнің шыққан тегіне де тоқталып өткенім артық болмас. Тәшеновтер әулеті орта жүздегі Арғынның ішіндегі Қуандық руының Алтай тармағынан тарайтындығын кішкентай кезімізден  естіп өстік.

    Мұны оқырман қауымы білсін деген ниетпен айтып отырмын. Атам Тәшен қарапайым ғана шаруа болыпты. Алайда өзі мекен еткен жерде еті тірі болғандықтан сөзі өтімді, халық арасында беделі мен абыройы өте жоғары екен. 

    Жалпы, Тәшен атамның кезінде ата-анасының азан шақырып қойған аты Тәшмұхамбет болыпты. Олардың ғұмыр кешкен құтты қоныстары «Тәшен ауылы» деп аталған.

    Атамыздың бәйбішесі Гүлсім әжеміз де ұлтымыздың әйелге тән барлық асыл қасиеттерін бойына сіңірген аяулы кісі-тін.  Бір-бірін өмір бойы сыйлап, қадірлеп өткен Тәшен Жақсыбаев пен оның жұбайынан Қп,қыпжамал деген ұл-қыздары киелі шаңырақтың шаттығын арттыра түскен.

    Кейбір дерек көздеріне қарағанда, атамыздың алғашқы перзенті Қасым ерте шетінеп кеткен. Қазақтың бауырмалдығы мен салт-дәстүрге деген құрметі ерекше ғой. Сондықтан да әулет басшысының көзі тірісінде-ақ өзі жақсы көретін ұлдары Манап пен Жұмабекті інісі Ахметтің балалары болмағандықтан оларға берген.

    Олар ағасының ұлдарын бауырына басып, тәрбиелеп өсірген. Сол себептен де өзіміз біліп жүргендей, шаңаб;

    Табиғатынан ширақ еді.

    • Әрине, өзіңізбен кездеспес бұрын қанделы жазылған жайлардан хабардар болғаным рас. Сонда көңілге түйгенім, әкеңіз жастайынан қағылез де ширақ, келбетті кісі болыпты. Осы жайлы да баяндап берсеңіз орынды болар еді?
    • Әкемізді бәріміз де мақтан етіп өстік, қолымыздан келгенше осынау заңғар тұлғаға еліктедік. Өзімнің пайымдауым бойынша, ол бозбала кезінен бастап зиялылық қасиеттерді бойына сіңіруге талпыныс танытқан.
      • Парасат-пайымымен айналасындағыларды баурай білген. Расында да, ол өте білімді, дүниеден өткенше есте сақтау қабілеті өте жоғары болды. Замандастары жас кезіндегі көркем келбетін, екі көзі ботаның көзіндей қап-қара еді деп сипаттайды.

      Егер таратып айтатын болсақ, әкеміздің кейінгілерге өнеге болатын қырлары -шексіз отансүйгіштігі, ұлтқа деген терең сезімі, халқының тарихынын  

      Оған осы сұхбат барысында тағы да тоқталатын боламыз. Сенімді дерек көздеріне сүйенетін болсақ, ол кезінде комсомол мүшесі болып, өзінің ұйымдастырушылық, іскерлік қырларын да жарқырата көрсеткен. Сол кезеңдерде, негізінен, партиялық қызметтерге осындай жігерлі бозбалаларды тартатын. Өйткені, белгілі бір уақытта олар түрлі жауапты жұмыстарда болып, әбден шыңдалады. Халықпен жұмыс істеуді әбден меңгереді. Мұның өзі үлкен мектеп болатын.

      Осы арада сөн тілге тиек еткен жөн сияқты. Жоғарыда баяндалғандай, оның көшбасшылық қабілеттері уақыт өте барынша аңғарылады.  Көзі қарақты оқырманға оның сонау бір жылдары техникумда оқығаны аян болса керек. 

      Алайда оның болашағынан көп үміт күткен жоғарыдағы басшы азаматтар оған үлкен сенімарКрасноармейский, Ақмола, Вишнев, Нұра аудандарына жауапты қызметке p:!— wp:paragraph —>

      Ол кезінде оқыған Ақмола құрылыс техникумын аяқтап та үлгермеді. Сол шақтары кеңес, партия органдары әкем секілді арнаулы орта білімді, қос тілде еркін сөйлеп, сауатты жаза білетін жігерлі де қарымды қазақ жігіттеріне өте зәру-ді.

      Бұл пікіріміздің нақты дәлелі ретінде ол 1934 жылы Бейнетқор ауданы атқару комитетінің хатшысы, жер бөлімінің басшысы секілді қызметтерде өзін шыңдайды. Көп өтпей бұрынғы Қарағанды облысында жаңадан құрылған Красноармейский ауданына барып, жұмысын одан әрі жалғастырды. Араға төрт жыл салып, өзін жақсы жағынан көрсете білген азаматты әлгі өңірден Солтүстік Қазақстан облыстық қоғамдық тамақтандыру бөлімінің басшысы болып бекітілді.

      Бұл кезде ол небәрі 23 жастағы өткір де уәдеге берік азамат болып қалыптасқан еді. Содан інетілген Солтүстік Қазақстан облысының шаруашылық, кеңес-партия органдарында түрлі қызметтер атқарып, әбден шыңдалды.

      Сол өңірде тәжірибесі молайып, ұйымдастырушылық қабілеттері жарқырап көрінген білікті тұлға 1952 жылы Ақтөбе облысы партия комитетінің бірінші хатшысы лауазымды әрі жауапкершілігі көп қызметке тағайындалды.

      Жаңа аймақтн мұңдады. Оның алдына келген қарапайым халық қашан да рухы көтеріліп, алғысын қарша жаудырып жататын.

      Бұл лауазымды жұмысқа кіріскенде ол өмір көрген, жақсы мен жаманды ажырата білетін жаста еді. Одан кейін де туған жерінің нағыз патриотының еңбегі бағаланып, 1955-1961 жылдары Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының және Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы секілді кез-келген іскер жанның қолы жете бермейтін, мәртебелі қызметтерді үлкен абыроймен атқарып, халықтың айырықша құрметіне бөленген-ді.

      Әкеміз қайда жүрсе де көмекке мұқтаж кісілерді қолтықтарынан демеп, олардың нағыз қамқоршысы бола білді. Бір мысал келтіре кетелік.  1955 жылы ол Қытайдан Алныының үйсіз әрі жұмыссыз жүргенін жоғарыға жазып, өзге мемлекеттен арамызға қосылған қандастарымыздың өзекті мәселелерін шешуге тікелей мұрындық болды.

      Өжет мінезімен танылды

      • Өзіңіз білесіз, Жұмабек Ахметұлы аса жоғары лауазымды қызметтерді атқарып тұрған кездері Солтүстік өңірдегі 5, яғни Ақмола, Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан облыстарын Ресейге қоспақ болған кезде  ерекше қажыр-қайрат көрсетіп, тағдырлы мәселелер шешілерде тойтарыс бергені мәлім. Сондай-ақ бұрынғы Оңтүстік Қазақстан облысындағы бірқатар аудандарды да Өзбекстан аумағына көшіруден сақтап қалған жоқ па? Соны өз аузынызда естісек деп едік.
      • Иә, әкем қандай қызметте жүрсе де, өзінің жеке басының қамын ойлаған емес. Жоғары лауазымдар мен мансаптың құлы болмады. Туған халқының мүддесін әрқашан да l>!— wp:paragraph —>

        Кешегі алып Одақ дүркіреп тұрған кезде де қайсарлық танытып, оның басшысы Н.С.Хрущевтің көксеген ойы мен жымысқы саясатын жүзеге асыртпады. Оның негізгі мақсаты, сауалыңызда тоқталып өткендей, көздегенін бірте-бірте іске асырмақ болды. Алайда оның республикамыздағы бес облысты біріктіріп, өткен тарихтан белгілі «Тың өлкесі» деген аймақты құрып, уақыт өте Ресейге қоспақ болған арам ниеті мен пиғылының жолы кесіліп, күтпеген жерден қарсылыққа тап болды.&nbspapaph —>

        Сол зымиян саясатын орындау үшін ештеңеден аянбады. Әлгі аталған өлкенің тізгінін Т.И.Соколов деген өзінің сенімді адамына ұстатты. Кеңес елінің басшысының тарапынан қолдау тапқандықтан ол Қазақстанның басшылығына бағынғысы келмейтін сыңай танытты.

        Мұны естіген әкем қалай ғана шыдап отырсын. Бұл кезде ол Қазақ КСРтө әрекет жасап, мәселенің алдын алу мақсатында 1960 жылы қоңыр күзде сол уақыттағы Тың өлкесінің орталығы Целиноград шаһарына шұғыл түрде ұшып келді.

        Содан республикалық жоспарлау комитетіне келесі жылдың бюджетіне керекті мәліметтерді бермей отырған әрекеті үшін Соколовтың мысын басатындай өткір сөзін батыл айтты. Оны жауапты қызметінен босатып, бір тәуліктің ішінде Қазақстанжә да көршілес Ресейге қосылмайтындығын ашық білдірді.

        Кейбір мәліметтерге сүйенсек, Кеңес Одағының басшысы Н.С.Хрущев пен әкемнің арасындағы айқас 1960 жылдың желтоқсан айында басталды. Одақтың тізгінін ұстап отырған өктемшіл, өркөкірек лауазым иесі бұрынғы Целиноград қаласындағы ұйымдастырылған бір конференция соңында бұған: «Тың  өлкесіндегі бес облыстың басшысы өңірлердің Ресейге қосылуына қарсы емес. Дінмұхаммед Қонаев та келісімін берді. Енді сіздің пікіріңізді білгім келеді»,-деді.

        Мұндай күтпеген жайға намысты, ел абыройын терең ойлайтын қай адам көне қойсын? Қаны басына шапшыды. Бірден қарсылық танытты. Жалпы, әкемнің арам ниетті кісіге тайсалмастан сол уақытта айтқан сөзі де кімді бмаp:paragraph —>

        Бірден ойын ашық білдіріп: «Менің ата-бабам осы жерде жатыр, олардың алдында мәңгілік қарыздармын дей келіп, Никита Сергеевич, егер Жоғарғы Кеңес әр республиканың жерлерін жергілікті органдарынсыз шеше беретін болса, КСРО-ның және ұлт республикаларының Конституциясын жою керек қой. Ал ол Конституциялардың баптарында әр ұлт республикасы өзінің тарихи жеріне, ондағы байлығына өз меншігім деп пайдалануға құқы бар.ң,жоқ» деген батыл жауабынан қадірлі оқырман көп жайды көңілге түйіп, пайымдайды деген үміттемін. КСРО-ны ашса алақанында, жұмса жұдырығында ұстаған Хрущев бұдан мұндай қарсылықты күтпесе керек. «Сен кімсің, бұл мәселені өзіңнің келісіміңсіз-ақ шешеміз»  деген көрінеді.

        Әкем қандай ел мүддесі қозғалған маңызды кездесулерде пікірін жоға, парлық танытқан кісілердің мысын басып, жиналған жұртшылықтың алдында жігерлерін жасытып тастайтын. 

        Мәселен, Алматыдағы Үкімет мәжілісінің бір басқосуында келесі жылдың халық шаруашылығы жоспары қаралды. Онда Тың өлкелік атқару комитеті ынсөзінде: «Жұмабек Ахметұлы! Біз сіздерден ештеңе сұрамаймыз, тек Мәскеудің бергеніне тимесеңіздер болғаны» деп өзінше қыр көрсетпек пиғыл танытады.

        Мұндайда оған қатысқан әкем кеудесін намыс қысып шыдамай, оны лезде тоқтатып тастайды да: «Тың өлкесі Қазақстанның құрамында, ал Қазақстанды оның Орталық Комитеті мен Үкіметі басқарады. Сіз сол партияның мүшесісіз, мынадай қыңыр мінезбен істі қоймайтын болсаңыз, партиядан шығарып, орныңыздан аламыз. Содан кейін баратын жеріңізге барып, арызыңызды айта беріңіз» деп оны қатты тұқыртып тастайды.

        Оның алдында Кеңес елінің басшысы Никита Хрущевтың қаһарына ілігіп, Қазақстанға жіберілгұшен тауы шағылған ол көпшіліктің алдында еріксіз кешірім сұрауға мәжбүр болады.

        Мәдениет қайраткерлеріне жанашырлық танытты

        • Ағамыздың бойындағы тағы бір қайраткерге тән аса бір атап өтер қасиеті – мәдениет және өнер қайраткерлеріне деген жанашырлығы десек, орынды болар. Себебі ол кісі Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Төралқасының төрағасы болып тұрған кезде руханият саласында жүрген қаншама азаматтар тиісті марапаттарға ие болыпты. Сондай-ақ үйсіз-күйсіз жүрген кісілерге де шарапат-шапағатын көрсетіпті. Осы айтылғандарға перзенті ретінде? олған кезінде мәдениет және өнер саласында жүрген қайраткерлердің еңбегін жоғары бағалауға тырысты. Шығармашылықпен айналысатын тұлғалардың қаншама сахнадан тыс көп тер төгетіндігін терең түсінд /paragraph —>

          Сондықтан олардың халық арасындағы беделін көтеруге59нда арнайы қаулы бойынша халық әртістері Шабал Бейсекова, Шолпан Жандарбекова, Каукен Кенжетаев, Сәбира Майқанова, Бибігүл Төлегеноваға құрметті атақтар беруге ықпал етті. Басқа да қаншама адамдар осындай құрметтерге бөленді.

          Сонымен қатар халық ақыны Кенен Әзірбаевтің 75 жасқа толуына байланысты Жоғарғы Кеңестің құрмет грамотасының тапсырылып, қалың жұртшылық алдындағы мәртебесін асқақтатуға барын салды.

          Өзі үкіметке басшылық етіп тұрған шақта, яғни 1960 жылы Алматы шаһарындағы Қонаев пен Қабанбай батыр көшелерінің қиылысында 212 пәтерлік үлкен зәулім үйдің бәрін де өнер мен мәдениетіміздің болашағы үшін аянбай тер төгіп жүрген өнер және мәдениет қайраткерлеріне бергізуге өзінің тікелей ықпалын тигізді.

          Сондай баспанаға ие болғандардың қатарында есімдері қалың оқырманға жақсы таныс Ілияс Омаров, Бибігүл Төлегенова, Гүлфайруз Ысмайылова, Кәукен Кенжетаев пен Шабал Бейсекова, Жамал Омарова, Сейфолла Телғараев, Құрманбек пен Шолпан Жандарбековтер, Шара Жиенқұлова, Қапан Бадыров, Жүсіпбек пен Хабиба Елебековтер, қаламгерлер Хамзн ев және басқалар ие болды.

          Осы алыстан жұрттың назарын бірден аударатын ғимаратты зиялы қауым әлі күнге дейін ерекше ілтипатпен «Қазақ ауылы» немесе «Тәшенов үйі» деп те атайды. Сондай-ақ елім деп еңіреп өткен азамат, жоғарыда аталған Алатаудың баурайындағы аса көркем шаһардың қақ ортасындағы сонадайдан жұртшылықтың назарына ілігетін үлкен даңғылға ұлы ақын, үстіміздегі жылы 175 жасқа толғалы отырған Абай Құнанбаевтың есімін бергізді.

          Сондай-ақ талай өнер тарландарының бағын ашып, жұлдызын жандырған Республика Сарайының алдында ұлтымыздың бас ақынының ескерткішін орнаттырып, оның лентасын қиюға қатысты.

          Мұны біреу білсе, біреу білмейді. Қазіргі арамызда жүрген өнер майталмандары, эстрдап әдейі мысалға келтіріп отырмын.

          Бұл игілікті істі жүзеге асыру да оған оңай болған жоқ. Орнықты уәжі мен өзгелердің бәрін де иландырып, келісімін алды. Осы арада басқа да қаншама қазақ елі үшін адал еңбек етіп жүрген әрі үлкен қалада пәтердің азабын әбден тартқан ғалымдар, елімізге белгілі тұлғалар баспаналы болып, оларға шарапаты тиді.

          Өзі Үкіметті басқарып танң арқасында кешегі асыра сілтеу заманында жазықсыз жала жабылып, «халық жауы» атанған ұлы ақынымыз Мағжан Жұмабаевтың асыл жары Зылиха апамызға жоғарыда аталған мәңгі жасыл шаһарда салынған үйден пәтер бергізуі тек нағыз азаматтың ғана қолынан келетіндігі ағайындарға түсінікті болса керек.

          Шымкенттіктер сағынышпен еске алады

          — Кешегі  Кеңес Одамлянат жасалып, олар қызметінен төмендетілді. Н. Хрущевтің нұсқауымен «ұлтшыл» деген айып тағылып, Жұмабек ағамыз лауазымды қызметінен босатылды. Сөйтіп, жүрегі елім мен жерім деп соғатын көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері бұрынғы Шымкент облыстық атқару комитеті төрағасының орынбасары болып төмендетілді. Алайда оның нағыз қайсар да ештеңеден қаймықпайтын азамат екендігін жоғары бағалайтын шырайлы өңірдің халқы оны қаһарман азамат ретінде құшақ жая қарсы алды. Өңір жұртшылығы есімін әлі күнге дейін ардақ тұтады. Сіз ол кезде жас едіңіз. Осы кезеңдерге қысқаша тоқталып өтсеңіз?

          Өйткені, кейбіреулер қызметінен төмендетілсе, өзін-өзі жоғалтып, ұнжырғасы түсіп жатады. Тіпті, ауруға шалдығатындары да кездеседі. Оның бойынан мұндай осалдықты сезбедік. Қайта шымкенттік ағайындармен бұрыннан білетіндей, тонның ішкі бауындай араласып кетті.

          Араларына қосылған білікті тұлғаның уәдеге берік, аса беделді басшы екендігін жете түсінетін жергілікті бауырлар оның қабылдауына жиі баратын. Кейбір түйткілді, қордаланып қалған аса көкіңжеткізбей, өзі-ақ шешіп тастайтын.

          Оның алдында республикада лауазымды тұлғаның бірі болғандықтан ба, облыстың тізгінін ұстап отырған кісінің өзі оның іскерлігін, қайтпас қайсарлығын  мойындап, кейінгі жастар бай тәжірибесінен көп тағылым алды.

          Біз Шымкент шаһарында ұзақ жылдар бойы тұрдық. Сондықтан бұл қала өте көркем, халқы дархан, блден келе жатқан салт-дәстүрлерін ұстанады. Әңгіме арқауына айналған тұлға 1975 жылы Одақтық дәрежедегі дербес зейнеткер атанды. Ғұмырының соңғы жылдарында «Қаракөл» ғылыми-зертханалық институтында, сол облыстық талдау есептеу орталығында қызмет атқарды.

          Әрине, адал еңбек ескерусіз қалмайды. Әкеміз Ленин, Еңбек Қызыл Ту, «Құрмет белгісі» ордендерімен марапатталғаны онымен қатарлас жүрген кісілердің жадында болса керек.

           Оңтүстіктегі ағайындар қазақтың іскер ұлын алақандарына салып ұстады. Ол қолы бос кездері ғылымға ден қойды. Сондықтан да шығар, экономика ғылымдарының кандидаты атанды. Докторлық диссертацияны қорғауға кедергі жасағандар да болмай қойған жоқ. Қайран азамат 1986 жылы қараша айында жүрек талмасынан қайтыс болды. Шымкент шаһарында жерленді.   

          Сол кезде де оның халық арасында қаншалықты қадірлі, сыйлы екендігін жас та болсақ отбасымызбен терең сезіндік. Өмір көрген ақсақалдар мен бірге атқарған әріптестері көңілді толқытар жылы лебіздерін арнады.

          Оңтүстіктегі ағайындар соңғы сапарға құрметпен шығарып салды. Сондағы тұрған үйдің қабырғасына мемориалдық тақта орнатып, үлкен көшеге есімін берді. Быр айрықша құрметінің бір белгісі болса керек. Шырайлы шаһардың тұрғындары әрдайым оның ұлтжандылық, іскерлік, елжандылық қырларын бізбен бірдей, сағынышпен еске алып отырады.

          Сүйікті жар, ардақты әке болды

          • Барша қандастарымыз Жұмекеңді қатты жақсы көрді. Ұлты үшін ештеңеден аянқ қызметтес кісілер бірге жүргенде көрді әрі сезді. Алайда оның отбасылық өмірін, артында қалған өзіңіз секілді жастайынан өнегелі тәрбие алған ұрпақтарын біле бермейді. Меніңше, соларды да өзіңізге баяндап берудің орайы келген секілді?  
          • Мына тіршілікте ата- анадан артық кім бар дейсіз?! Сол ұрпақтары үшін түн ұйқысын төрт бөліп, алақандарына салып аялап өсірген біз үшін аса ардақты кісілерден бастағаным жөн болар.

          Отағасы Солтүстік Қазақстан облысы бұрынғы Бейнетқор, яғни қазіргі ұлы ақынымыз Мағжан Жұмабаев атындағы ауданда жер бөлімінііселгілі. Ол, әрине, жап-жас, жанарынан жастыққа тән жалын көрініп тұратын жігіт кезі-тін. Бірде сол ауданда қызмет атқаратын жас маман Бәтес есімді аруды кездестіріп, бір-бірін білісті.

          Сол бозбала мен бойжеткенмен арадағы өзара түсіністік үлкен махаббатқа айналды. Бір-бірін сүйген екі жас тағдырларын қосып, жеке отбасын құрды. Анамыз әкемізден 7 жас кіші-тін. Оның тұрмысқа шыққанға дейінгі тегі Әлімбаева еді. Өзі негізі Ақмола облысы, Ақкөл ауданының қызы.

          Олар ұзақ жылдар бойы, яғни жарты ғасырға жуық бақытты ғұмыр кешті. Ерлі-зайыптыдан бес бала тарадық. Ізімді басып келе жатқан Саят есімді інім осыдан біраз уақыт бұрын длстаңда Шымкент шаһарында тұрады.

          Шаңырағымыздың ең кішісі Мұрат – ғылым докторы, профессор. Алматыдағы Қазақ ұлттық университетінде қызмет атқарады. Әулетіміздегі жалғыз қыз бала, яғни Алла есімді әпкеміз — Мәскеу шаһарының тұрғыны. Бір ұлынан қос немересі бар.

          Ал өзіме келсем, бұл күндері 77 ждаегізгі мамандығым инженер-электрик. Кезінде қазіргі Қаныш Сәтбаев атындағы ұлттық техникалық университетті тәойкалық ғылыми-зерттеу орталығында жұмыс істедім.  Әйелім Айгүл — заңгер. Біз отбасында екі ұлымызға тағылымды тәрбие бердік. Арман – Америкада, Мирас болса Алматы қаласында ғұмыр кешіп жатыр.

          Жалпы, әкеміз өте балажан еді. Оның мейірімі мен махаббатын кішкентайында аурушыл болған Болат інім сырқаттанған кезінде байқадық. Тіпті, көзіне жас алғаны арада қанша жыл өтсе де есімде сақталып қалыпты. Бәрімізді де шексіз жақсы көрді.

          Бала кезімізден бізді оқу-білімге тәрбиеледі, руханиятқа көп көңіл бөлді. Отбасымен табиғат аясында серуендеуді ұнататын. Салауатты өмір салтын берік ұстанды. Әрдайым мұқтаж адамдардың жанынан табылды. Үйімізден қонақ арылмайтын. Шыншылдықты, әділдікті, ұқыптылықты, жинақылықты, адам баласына қиянат жасамауды осынау ардақты жаннан үйрендік.

          Әулетіміздің бәйтерегімен өткізген әрбір күнімізді өміріміздегі ұмытылмас шуақты сәттерге балаймыз. Одан тараған төрт немере мен үш шөбере оның ғұмырын жалғастырып жатыр.

          Менің түйгенім, елі мен халқына адалдық танытқан кісіге құрмет те ерекше болады екен. Ол көзімізден кеткенмен көңілімізден ешқашан кетпейді аыста, елордамыз Нұр-Сұлтанда оның есімінде мектеп бар. Бас қаламызда ескерткіш те қойылды. Оның асқақ тұлғасын кейінгі жастар күнделікті көріп, рухтары көтеріледі.

          Солтүстік Қазақстан облысының орталығы Петропавл қаласындағы бір білім ордасы да оның атында. Сондай-ақ осы қалада да ескерткіш қойылған. Жергілікті азаматтар көрнекті тұлғаның көп жылғы жанқиярлық еңбегін елеп ескергендеріне шүкіршілік дейміз.

          Әкем жайлы спектакль де қойылды

          > уә болғандай, Жұмабек Ахметұлы хақында естелік мақалалар, зиялы қауымға ой салар драмалық туындылар да қойылды. Осы жөнінде де өз пікіріңізді білдірсеңіз? 

          — Оның қайраткерлік тұлғасы жайлы дарынды қаламгерлер қаншама әсерлі де құнды дүниелер жазғаны рас. Бұл сөзіме республикалық мдыған жанның патриоттық сезімін оятатын ойлы мақалалар нақты дәлел.

          Қазақтың көрнекті жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, Михаил Шолохов атындағы Халықаралық сыйлықтың иегері, Алматыда тұратын ағамыз Сәбит Досановтың еңбегін ерекше атап өтер едім.

          Оның «Ақбас бүркіт» деп аталатын драмалық туындысы әкемнің рухына арналды. Бұл жастардың патриоттыққа жетелеген шығарма Ілияс Омаров атындағы Қостанай облыстық драма театрында өте сәтті қойылды. Драматург пеын жоғары бағалады. Оған мен де қатысып, жүрегім үлкен тебіреніске түсті.  

          Сөзден сөз туады. Ол кісінің көзін көргендер сонау бір жылдары руханияттың үлкен жанашыры болғандығын жиі еске алады. Сонау бір кезеңдері ұлтымыздың беделді газеттері болып табылатын «Қазақ әдебиеті» газетін жабудан, «Социалистік Қазақстан» басылымын «Казправданың» аудармасы етуден қорғап қалғаны қолына қалам ұстағандардың жадында мәңгілік қалары сөзсіз.

          — Саян аға, әңгімеңіз үшін үлкен рақмет. Өздеріңізді Жұмабек ағаның аруағы әрқашан да қолдап, желеп-жебеп жүре берсін!