№10 (159) Қазан, 2019 жыл
Халықарылық ынтымақтастық шеңберінде, Қазақстан Республикасы мен Чехия Республи ыркүйек күні Чехияның Ұлттық мұражайында (Прага қ.) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік орталық мұражай қор коллекциясының «Ұлы даланың тарихи-мәдени келбеті» атты көрме ашылды.
Көрмені ҚР Мемлекеттік орталық мұражай директоры Нұрсан Әлімбай, Чехия Ұлттық мұражайының директоры Михал Лукеш, Чехия Республикасының Мәдениет министрініиехиядағы және Словакиядағы Елшісі Сержан Әбдікәрімов ашты.
Көрме аясынды Орталық мұражай директоры, профессор Нұрсан Әлімбайдың бастамасымен «Орталық Азия көшпелілерінің мәдени кеңістігіндегі адам, социум, жер» атты ғылыми конференция өтті. Конференцияға Лондон университеті (Ұлыбритания) Шығыс және Африка еліңnbsp;Николас Симс-Уильямс, де Франце Колледжінің профессоры Франц Гренэ (Франция), Алтай Мемлекеттік университетінің профессоры Алексей Алексеевич Тишкин (Ресей), Пиза қ. Университетінің профессоры, доктор Пьер Джорджио Борбоне (Италия), Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университетінің профессоры Александр Николаевич Подушкин сынды көптеген елдердің бірқатар ғалымдары, сонымен қатар мұражайдың ғылыми қызметкерлері қатысты.
Ұсынылған көрменің құрылымы «Ежелгі көшпелілер мәдениеті» және «Қазақтың дәстүрлі мәдениеті» атты өзара себеп-салдарлық байланыстағы екі бөлімнен тұрды.
Бірінші бөлімде көшпелі өркениетті қалыптастырған сақ, үйсін және қаңлылардың жоғары даму деңгейіне жеткен бай мәдениетін көрсететін мәдени құндылықтар қойылып, таныстырылды. Олардың барлығы қола немесе алтыннан жасалған. Аталмыш бөлімде жазбалары («күлтөбе жазбасы» немесе «соғды жазбасы») сақталған қыш тақтайшалар ерекше орын алды.
«Қазақтың дәстүрлі мәдениеті» атты екінші бөлімге қазақ мәдениетінің бірегей символы болып саналатын — киіз үй орын алды. Бірегей архитекжаарапайымдылығы мен қолжетімділігі (киіз, ағаш, былғары және т.б.), жыл мезгіліне қарай қолайлығы, тез құрылып, қайта жиналуы киіз үйдің өмір сүруге өте қолайлы екендігін көрсетеді. Сонымен қатар дәстүрлі ортадағы киім-кешек үлгілері, зергерлік әшекей бұйымдар, кесте үлгілері мен тұрмыстық бұйымдар көрменің мазмұнын айшықтап, дәстүрлі қазақ мәдениетің өзіндік ерекшелігін көрсетіп, сан алуан тарихи-этілшпелі тіршілік салтының интерактивті мұражайлық образын берді.
Көрменің басты мақсаты Қазақстанның ежелгі көшпелілерінің мәдениетінің сан қилы және бай екендігін көрсету, ғылым мен мәдениет саласында байланысты нығайту, мұражайдың насихаттаушылық ролін және географи; е экспозициясына 440 с.б. археологиялық артефакт қойылды.
Директордың орынбасары Бибігүл Дандығараева