№3 Наурыз, 2024
«Құйрықты жұлдыз секілді, жанды да көп тұрмады». Абай айтқан құйрықты жұлдыз сынды толағай таланттар жетерлік. Мәселен, ағылшын ақыны Джон Китс 21 жасында көз жұмса, орыс поэзиясына жаңа бояу қосқан Сергейрдтті өнер өмірдің ұзақтығы, не қысқалығымен өлшенбесе керек.
«Бір адамның бір ғұмыры маған аз ғой деуші едім…» Саттар Ерубаев. Небәрі 23 жасында дүниеден озған сара таланттың мұрасы уақытқа жүк. Сірә, ол бәрін біліп туған. Сондықтан да табиғаттк стың әредік жүздесулерін оқығамыз. Санада үзік-үзік суреттер пайда болған. Мәселен, Алматы бағы. Баяу басқан жігіт пен қыз. Тік қарауға бата алмаған дірдек сезім, ұялшақ бейне. Бұйра-бұйра бұлттасіірақ ғашықтардың ауа-райы өз ішінде. Олар үшін қаңтар мен шілде, ақпан мен сәуір де бір. Бұрымы селкілдеген Меруерт…
Аспандағы күміс айдай,
жас ақынның жары бар,
Аспандағы күміс айдай, құралайдай жаны бар.
Құралайды, күміс айды, тура қарап көріп өт:
Көздері бар күлімдеген, күлкісі бар меруерт.
Қас қарайып күн де батад, сәулелері таралып,
Қыз да шығад құралайша жібек
шашын таранып.
Күн де кетед көк бетінен сәулелері таралып.
Қыз да шығад күлімсіреп, көк лентаға оранып.
Неткен сыршыл, муызкалы өлең?! Нағыз жастықтың, жасыл көкорайдың түсі қиялда төртбұрыштанады. Әлқисса ейлы тебіреніспен сөз сөйлейді. «Саттар – ақыл-ойы а бәрін тоқып алған үздік талант еді. Мен дәл кеымыма осы күнге дейін қуанамын. Егер Саттармен кезікпесем көп нәрседен кенже қалған болар м. болса да, ол маған он жас үлкен ағадай үлгі көрсетті: Саттар поэзиядан музыка, филосоеканатын».
Саттар Ерубаев қазақ поэзиясегық айтқанымыз емес. Көсеу сабындай келте ғұмырда ол ұлт поэзиясына жаңа кірпіш қалап, өргңғ эпигондық деңгейде мақтау естіп жүргенді місе тұтпады. Ізден нсығып, жан күшінің тегеурінімен жыра үш жасар бала жазды дегенге қалай сенеміз?!
Өлім деген суық сөздің тілі
Өмір деген өксігімді баса алмастан жүр едім.
Бір жабыққан көңілімді аша алмастан
жүр едім.
Бір адамның бір өмірі маған аз ғой деуші едім,
Туып, өліп кетуді маған аз ғой деуші едім.
Өмір деген өксігімді баса алмастан жүр едім,
Өнерімнің барлық гүлін аша алмастан
жүр едім…
Иә, ол өнерінің барлық гүлін аша алған жоқ. Егер тағы жеті жыл ғұмыр кешсе, адуынды екпінімен қазақ поэзиясына түбегейлі бетбұрыс әкелер ма еді, кім білсін?!
Қайран Саттар! Өзіңнен бес жас үлкен ағаң ретінде, мен саған таң қалудан жалықпаймын. Кейде әрнеден түңілгенде, сендегі лықсып аққан алақұйын ағынға жүгінемін. Бастапқы бағытымды тғаіңкәр дүние, әзиз дүние әлі өз қалпында, тек біз, адамдар ғана оны қасаң ниетімізбен ластауды доғармай келеміз. Саған арналған төмендегі өлеңді алғаш оқығанда жан жиегіме жас үйіреліп еді. Міне, соны тағы оқығым келіп отыр.
«Сен өмірді сонша сүйіп, сол өмірден,
Дәм тата алмай өттің бе?
Бұрқап тасқан өр кеудеңнен,
Ұрпақтарға дән шаша алмай кеттің бе?
Өмір деген өксігіңді жиырма үш жылда,
Бір баса алмай кеттің бе?
Болашақтың базарында біз:p:paragraph —>
Сырласа алмай кеттің бе? (Н. Әлімқұлов).
алам иелерінің Саттар рухынан қуаттанып, Саттар сазынан нәр алмағаны кемде-кем. Иә, шынаймн
&nbnb &nbnb &;&p; p;sp; &nbnb p;strong>