№7 Шілде, 2023

Алып едің ал

Жұлдыз едің шыққан бір бұл өңірден.raragraph —>

Тұманбай Молдағалиев

<ңмен, жүрегіңмен,

Алып едің алысты, ж—!— wp:paragraph —>

Жұлдыз едің шыққан бір бұл өңірден.

Тұманбай Молдағалиев

нің дара тұлғасы, ҚР халық артисі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты – Әнуар Молдабеков 1938 жылдың 20 мамырында Іле ауданы, Комсомол ауылында дүниеге келген. Жастайынан өнерге бейім болған ол әнші болуды армандады. Дегенмен кейіннен өмір ағысы оны актерлікке алып келді. 1960-62 жылдарды Мұхтар Әуезов атындағы академиялық драма театры жанындағы актерлік студияны бітірген. Сәкен Сейфуллин атындағы Қарағанды облыстық драма театрында жолдасымен дарынды актриса Баян Имашевамен өнер жолын бастаған.

     Тамаша, талантты актер  1965 жылы “Ән қанатында” көркем фильмінен кейін ел аузына іліне бастаған еді. Бұл менің белгілі жазушы Николай Ановтың “Ән қанатында” романы бойынша түсірген алғашқы картинам болатын. Мұндағы ақын Мұсаның – Иса Байзақовтың прообразы – Мұса бейнесі арқылы бір ғана ақынды, жаңа өмір үшін күрескерді ғана емес, халқымыздың тамаша қасиеттерін бойына сіңіре білген ақынды бейнелейді. Экрандағы ақын бейнесі көрермендер мен сыншылар тарапынан жылы лебіздерге ие болды. Мұса ролін шынайы ойнағаны үшін Әнуар Молдабеков Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Алғашқы роль және алғашқы жеңіс. Бірақ бұл же етов.

   Әнуардың темпераменті өзінен гөрі асаулау еді. Ол алдымен рольдерді ойланып алатын. Үндемей жүріп, “Қайтсем жұмсақ ойнаймын” деп іштей толғанып, педагог ретінде өзін-өзі тәрбиелейтін. Асып-төгіліп жатқан талантын ауыздықтап ұстауға мәжбүр болатын. “Қыз Жібекті” қайта-қайта көрсеңіз Әнуардың темпераменті Шегеге сыймай жүргені байқалалды. Шеге образ ретінде батырдың қасында жүрген жай ғана жыршысы. Ал кинодағы Шеге Төлегенді, Бекежанды ойнап жүрген артистермен бәсекелес. Әр сөзінің өзінде күйініп кетіп, ыза боп кетіп, оқиғадағы басты кейіпкер сол сияқты алға түсіп кетіп, өзін-өзі ауыздықтай алмай қалып, беріле ойнайды. Көрерменнің есінде болса, Төлеген әкесінің рұқсатын ала аламай, Базарбай бата бермей  қойған кездегі Шегені Әнуар соншалықты ғажап сомдайды. Оның артист екенін ұмытып кетесің. Шеге боп халықтың атынан жыршының, ақынның атынан күйінесің. Залда көріп отырып, Төлегеннің әкесіне барып: “Мынауың не: Неге бата бермейсің?” деп ақыл айтқың келіп кетеді. Себебі, бұл жерде Шеге мыңдаған көрерменнің өкіліне айналады. Домбырасын сабалап, өзінің де бебеулете зарлап кетуі қаңдай ғажап? Ал сценарийде дәл сол тұс, буырқанған вулканның атылуы көрсетілмеген еді. Вулкан болып атылу Әнуардың өзінің ғана талант Ә/wp:paragraph —>

   “Қозы Көрпеш – Баян сұлу”, “Көктөбедегі кездесу”, “Қобыланды”, “Ваня ағай” сияқты туындыларды қоя тұрғанда, екеуміз “Абай” спектаклінде Әйгерімнің Керімді қараған тұсында ғана кездесетін едік. Менің келбетім тым сұсты көріне ме, “Хадиша апам мені қарғап тұрған жоқ па?” дегендей үрейленіп, сол көріністі шын мәнінде қорқа қабылдайтын едің. Сол сәттегі көңіл күйінді сезіп, мен өзімнен-өзім қатты қысылатын едім. Алғашқыда өнер мектебінің құдіретін, сырын менімен бөлісетін едің. Сондықтан болар, өмірде де, өнерде де сенің орның мен үшін мүлде бөлек. Арманда кеткен азамат, дарынды артист, әріптесіміз Әнуар, сенің өнерге әлі де бергеніңнен берерің көп еді. Иә, сен тіпті өз қаныңнан, жаныңнан жаралған ұл–қыздарыңның да, немерелеріңнің де қызығын көре алмай, “ата” деген тәтті сөзін ести алмай, тым ерте кеттің, біз сені сағынамыз, жоқтаймыз – Хадиша Бөкеева.

    Әнуар Молдабеков сияқты жанкештілікті талап ететін орасан жұмыстың бәрін табандылығымен орындап болып, екі иығынан жүк түскендей сәулесіне әлі талай толқынның жылынатынына аналық алғаусыз көңілімен сөзсіз сенеді және шүкіршілік етеді.  Ұрпағы мен ұлтының алдындағы парызы  тұтастай өтелді қалың қазақ қадірлеп, өнерге де бергенінен берерің көп еді. Ең бастысы – Әнуар Молдабековтей тұлғаның өмірі мен өнерінің жас ұрпаққа берер тағылымы мол. Ол – таза рух, имандылық атақты артисіне деген ел махаббаты, жұрт сүйіспеншілігі осындай. Есімін қастерлеп, өнеріндегі мәртебесі қалады.

Орал қалалық кітапханалар жүйесінің

өнер және ұлттық салт-дәстүрлерді дамыту бөлімінің кітапханашысы

Айгерім Карменова