№12 Желтоқсан, 2023

Бүгінде құрылғанына 27 жыл болатын Мәлік Ғабдуллин мұражайы елін, жерін қорғай білген батыр бабаты М.Ғабдуллиннің өмірі мен шығармашылығын, батырлығын насихаттайтын және соғыс ардагерлерінің майданда жасаған ерліктері арқылы жас ұрпаққа  патриоттық тәрбие беретін орталыққа айналып отыр.

Мұражай Кеңес Одағының батыры, академик, жазушы, қоғам қайраткері Мәлік Ғабдуллиннің 80 жылдығына орай министрлер кабинетінің 1-391 бұйрығы бойынша ашылған болатын.
Бүгінде құрылғанына 27 жыл болатын Мәлік Ғабдуллин мұражайы елін, жерін қорғай білген батыр бабаларымыздың ізін жалғастырушы, өскелең ұрпаққа М.Ғабдуллиннің өмірі мен шығармашылығын, батырлығын насихаттайтын жәнемаері арқылы жас ұрпаққа патриоттық тәрбие беретін орталыққа айналып отыр.

Мұражай қызметінің негізгі мақсаты: Мәлік Ғабдуллиннің артына қалдырған бай, тәрбиелік ұлағаты мол, рухани мұраларын зерттеп – зерделеу, насихаттау және сақтау; М.Ғабдуллиннің мұрағаттық библиографиялық еңбектерін талдау және жүйелеу;мәдени-ағарту, ғылыми-зерттеу, көпшілік іс-шараларды  ұйымдастыру.

            М.Ғабдуллин мұражайының атқарып отырған кез-келген жұмысы үш бағытта жүзеге асырылады. Ол ТАНЫМ, ТАҒЫЛЫМ, НАСИҒАТ бағыты.   Таным бағытында (М.Ғабдуллиннің көзін көрген замандастарымен, шәкірттерімен сұхбаттасып естеліктері бейнетаспаға жазылып алынып, қор бөлімі толықтырылады)

Насихат бағытында (көрме байқаулары мен фестивальдар ұйымдастырылады)

          Кез-келген мұражайдың мәдени – көпшілік жұмыстары мұражай коммуникациясының бір саласы ретінде жан – жақты білімді, қикамға пайдалы адам тәрбиелеуге бағытталу керек.

          Мұражайда тәрбие жұмысының түрлері мен формалары көптеп саналады.

         Олар музейде экскурсиялар (экспозиция мен көрмелерде), Тақырыптық кештер, конкурстар, викториналар, клуб пен үйірмелердің жұмысы сияқты жұмыс формалары қолданылады.

         Осы жұмыстардың барлығын жоғары деңгжық, апталық, күндік жоспарлары бекітіледі.Мәлік Ғабдуллин мұражайының көпшілік іс-шаралар өткізудегі ерекшелігі ынтамақтастық меморандум аясында жүзеге асырылады.  Мұражай ұжымы барлығы 100-ге жуық мекемелермен меморандумға  қол қойды. Бұл меморандумдар қағаз жүзінде ғана емес, іс-жүзінде жұмыс атқарып келе жатқандығын атап өтуіміз керек.  Мысалы, тұлғалық мұражайлармен, әскери комиссариаттармен, білім бөлімдерімен жасалғанйқ

Біздің тәжірибемізде ең бастысы іс-шараларды өткізу рет-ретімен, жүйелі түрде бір мақсатқа, сапаға және натиже

Ол үшін:

  1. Іс-шаралардың атауына мән беріліп, бағдарламасы жасалады.
  2. Іс-шара өтетін мекемелермен келісімге келеді. (Ол хат алмасу процесі арқылы жүргізіледі)
  3. Жүзеге асыру процесі қадағаланады.
  4. Этикалық, эстетикалық мазмұнына мән беріледі.
  5. Әлеуметтік желілерде, мұражай сайтында іс-шаралардырн/li>
  6. Іс-шараның нәтижесі ретінде буклеттер, брощюралар, бейнероликтер жасалып, насихат жұмыстары қарқынды жүргізіледі.  

Сөзелалып кетуді жөн санадым.  Мұражай қызметкерлері 2012-2015 жылдары аралығында Ақмола облысы мәдениет басқармасы және М.Ғабдуллин мұражайының ұйымдастыруымен «Мәртебелім – мектебім» атты қала мектептері арасында өткізсе, 2016-2018 жылдар аралығында «Ауылым – алтын тұғырым» көрме байқауын сәтті жүзеге асырды. Көрме байқауына Зеренді, Бурабай, Біржан сал аудаысын-ала өтінім жіберіп, арнайы кесте құрылып, ай сайын ауыл көрмелері қала жұртшылығына таныстырылып отырды.

Ұйымдастыру барысында бір көрме байқауын өткізуде  облыстық білім басқармасы, аудандық білім бөлімдері, ауыл әкімдіктері мен ауыл мектептері жұмылдырылды. Бір іс-шара барысында осыншама мекемелердің жұмылдырылуы, түсіндіру жұмыстарының жақсы жүргізілгенін көрсетеді. 2018 жылы іс-шараның марапаттау рәсіміне арнайы демеушілер іздеп, тартқан болатынбыз. Бұл дегеніміз біріншіден іс-шаралар өткізудегі мұражай жұмысының ауқымын көрсетсе, екіншіден мұражай жұмысының танымалдылығын көрсетеді.

Бүгінде мұражай қызметкерлерінің ол еңбегі облыс көлемінде ғана  шектеліп қалмай, республика бойынша насихатталып жатқандығы да көпшілікке мәлім. Соның бір айқын дәлелі Республикалық «Жас ғабдуллиншілдер» клубы болып табылады.

Республика бойынша Көкшетау қаласында, Зеренді ауданында, Алматы облысы Қаратал ауданы Абай ауылынітк Қазақстан облысы, Мақтарал ауданы, Бескетік ауылында, Жамбыл облысы, Жуалы ауданы, Ертай ауылында, Шу ауданы, Балуан Шолақ ауылында, Қордай ауданы Керу ауылдарында Мәлік Ғабдуллин атындағы мектептер бар. Республиканың түкпір-түкпірінде орналасқан бұл ырнің, өшпегендігінің белгісі болса, Батыр бір өңірдлыа керекті.

2016 жылы инновациялық жоба негізінде М.Ғабдуллин есімі берілген мектептерде мұражай директоры Қ.Мырзабектің басшылығымен «Мәліктің рухы халықпен» атты ғылыми экспедиция аясында Жас ұрпақтың бойында жаңақазақстандық патриотизмді қалыптастыру, Кеңес Одағының Батыры, академик, педагог, қоғам қайраткері М.Ғабдуллиннің тұлғасы арқылы өскелең ұрпаққа Отан қорғау жауапкершілігін ұқтыру, М.Ғабдуллиннің насихатталуын бірізділендіру және Республика бойынша М.Ғабдуллин атындағы мектептермен тығыз байланыс орнату мақсатында «Жас ғабдуллиншілдер» клубы құрылып, сәтті жүзеге асырылды.

Клуб мүшелігіне 5-9 сынып аралығында оқуда озат, қоғамдық жұмыстарға белсенді араласатын оқушылар қабылданды. Олар салтанатты түрде ант беріп,  оларға арнайы куәліктер мен таы клуб жұмысының нәтижесінде 300-ге жуық жас мәліктанушылар тәрбиеленіп келеді.

Әр өңірлердегі клубқа жаңа мүшелерді қабылдау рәсіміне аудан әкімдіктерінен бастап, аудандық  білім бөлімдері мен мектеп директорларына дейін үлкен жауапкершілікпен қарап, іс-шараны өзіндік сән-салтанатымен жоғары дәрежеде өтуіне атсалысты.

Сонымен қатар, клубқа жаңа мүшелерді қабылдау рәсімімен шектеліп қана қоймай, Мәлік Ғабдуллинге арналған конференциялар, мүшәйралар, жылжымалы көрмелер, ашық тәрбие сағаттар,  дәріс-сабақтар,  семинарлар, онлайн экскурсиялар өткізіледі. Оған қоса деректі фильмдер көрсетіліп тұрады.

2016 жылғы алғашқы сапарда Мәлік батырдың есімін иеленіп отырған мектеп қана тұрғандай еді. Ал одан кейінгі сапарда құр мектеп емес, оқушылардың көзіндегі отты байқадық. Оларға батыр рухының әсер еткенін көргенде көз қуанып, көңіл сүйсінді. Клуб жұмысады.

Ал 2022 жылдың мамыр айында балалар жылына орай батырдың туған жерінде  республикалық «Жас ғабдуллиншілдер» клубының алғашқы слеті өтті.

Слеттің басты мақсаты — клуб мүшелерін Кеңес Одағының батыры, академик, ғалым М.Ғабдуллиннің туған жерімен таныстыру және батыр тұлғасын үлгі ете отырып, жастардың жүрегіне отансүйгіштік рухты сіңіру.

 Слет аясында Қазақстианның тегіз тарап, төрт төңірегіндегі  клуб мүшелері Батырдың туған жеріне саяхат жасады. Клуб мүшелеріне арнап түрлі іс-шаралар, мастер-класстар, пресс-конференциялар, сайыстар өткізіліп келеді.

Мұражай көпшілік іс-шараларды ұйымдастыру арқылы мұражайға келушілердің саны 500-нан 3000-ға дейін жетті. Демек  мұражайдың белссыс-шаралардың деңгейі мұражай ісінің қарқынды жүріп жатқандығын айқындайды.

А. Махметова,

Мәлік Ғабдуллин мұражайының ғылыми қызметкері